نگاهی به تاریخچه برند سرشناس AEG

کولیس-AEG یکی از بزرگترین و سرشناس‌ترین برندهای تولید تجهیزات الکتریکی در جهان است. برند قدرتمند آلمانی که دفتر مرکزی آن در شهر فرانکفورت است و کمتر کسی پیدا می‌شود که نام آن را نشنیده باشد. AEG بیش از یک قرن پیش بر اساس یک فلسفه ساده تأسیس شد: هر چیزی که طراحی می‌کند باید هم از نظر شکل و هم از نظر عملکرد عالی باشد و همه شواهد و قرائن تایید می‌کند که توانسته در عملی کردن این شعار موفق باشد. همه لوازم AEG عملکرد، تطبیق پذیری و قابلیت اطمینان فوق العاده را همراه با ظاهری زیبا ارائه می‌دهند. این برند بیشتر به لوازم خانگی آن مشهور است اما حتما می‌دانید که سابقه درخشانی هم در تولید و عرضه ابزار برقی و شارژی و هر چیز برقی دیگر حتی خود برق دارد. اما قصه برند خوش نام AEG چیست.

دین AEG به آقای ادیسون

در سال ۱۸۸۳ صنعتگری به نام امیل راتناو سراغ مخترع آمریکایی، توماس ادیسون، رفت و چند تا از اختراعات او را خریداری کرد.  به این وسیله امیل راتناو شرکتی با نام شرکت «آلمانی برق ادیسون» ثبت کرد و اولین محصولات خود را که لامپ‌های برقی بودند تولید کرد. امیل خیلی زود سراغ تولید موتور و ژنراتور هم رفت. او در سال ۱۸۸۷ نام شرکت‌ش را به AEG تغییر داد.  آاگ نام اختصاری«شرکت برق عمومی» به زبان آلمانی است. شرکت خیلی زود در سیستم‌های انتقال برق AC هم وارد شد. سال ۱۸۸۹ این شرکت اولین دستگاه حفاری قابل حمل را معرفی کرد. آاگ در نیمه اول قرن ۲۰ ام روز به روز گسترش یافت، و با تعدادی از اولین‌ها و اختراع‌ها در مهندسی برق معتبر گردید. در همان دوران وارد بازار خودرو و هواپیما شد. تجهیزات برقی که برای راه‌آهن در این زمان تولید شد، شروع سابقه‌ای طولانی در امر تأمین تجهیزات الکتریکی حمل و نقل ریلی آلمان شد. برای همه اینها اغراق نیست اگر بگوییم آ ا گ مدیون توماس ادیسون است، دینی که به بهترین شکل ادا شد.

اما بیایید کمی به عقب بر گردیم؛ این قول تولیدکننده تجهیزات الکتریکی در جهان در سال ۱۹۵۱ دفتر مرکزی خود را از برلین به فرانکفورت منتقل کرد. اما قبل از این جا به جایی اتفاقات مهمی افتاد که در کل صنعت جهان تاثیرگذار شد.

پیوند صنعت و هنر برای اولین بار

پیتر بهرنس نه تنها پدر طراحی صنعتی آلمان بود، بلکه بنیانگذار هویت سازمانی شرکت آ ا گ بود. بهرنس که به عنوان مدیر هنری AEG استخدام شد ، اولین کسی بود که لوگو، مطالب تبلیغاتی و نشریات شرکت را با طراحی یکپارچه و منسجم ایجاد کرد.

شاید امروز باورنکردنی به نظر برسد، اما زمانی بود که تولید صنعتی کاملاً کاربردی بود و سر و ظاهر محصولات هیچ اهمیتی نداشت، فقط مهم بود دستگاه کاری که باید را انجام بدهد؛ شایستگی هنری و حس زیبایی شناختی در کالاهای تولید انبوه تا حد زیادی بی اهمیت بود. در واقع هماهنگی کمی بین فرم و عملکرد وجود داشت. حداقل تا سال ۱۹۰۷ اینگونه بود، زمانی که یک طراح زبردست به عنوان مشاور هنری AEG منصوب شد. اجازه بدهید پروفسور پیتر بهرنس - طراح آلمانی را به شما معرفی کنیم تا بیشتر از قبل متوجه اهمیت طراحی در کالاهای صنعتی و الکتریکی بشوید.

پیتر بهرنس معمار، گرافیست و طراح صنعتی برجسته آلمانی بود که بیشتر به خاطر پیشگامی اولیه خود در سالن توربین AEG در برلین در سال ۱۹۰۹ شناخته شد. او سابقه درخشانی و طولانی در طراحی اشیا، حروف چاپی و ساختمان‌های مهم در طیف وسیعی از سبک ها از دهه ۱۹۰۰ تا ۱۹۳۰ از خود به جا گذاشته است. این هنرمند یکی از اعضای بنیاد Werkbund آلمان در سال ۱۹۰۷ بود، یعنی زمانی که شروع به طراحی برای AEG کرد. بهرنس در این همکاری پیشگام طراحی هویت سازمانی و شرکتی، طراحی گرافیک، تولید حروف، اشیاء و ساختمان‌ها در جهان صنعت و تجارت شد. 

هم پیمان با هیتلر

شرکت AEG در نیمه اول قرن بیستم گسترش یافت و با خرید تعدادی از اولین اختراعات در مهندسی برق شناخته شهرت پیدا کرد. در همین دوره وارد بازارهای خودرو و هواپیما شد. این شرکت تجهیزات برقی راه آهن در این زمان تولید می‌کرد و تاریخ طولانی تامین تجهیزات الکتریکی راه آهن آلمان را آغاز کرد. طبق دایره المعارف بریتانیکا در سال ۱۹۳۰: « آ ا گ از سال ۱۹۲۳، بزرگترین شرکت تولید برق در آلمان و یکی از مهم ترین شرکت‌های صنعتی در جهان بوده». اما باید سیاه‌ترین نقطه در کارنامه این برند درخشان را همکاری با نازی‌ها در جنگ جهانی دوم دانست.

در طول جنگ جهانی دوم، AEG به همراه تعدادی دیگر از شرکت‌های آلمانی بزرگ آن زمان به حمایت از نازی‌ها پیوست و هم پیمان با هیتلر شد. البته این خوش رقصی سود فراوانی به جیب این کمپانی سرازیر کرد چرا که این شرکت از تعداد زیادی کارگران اردوگاه‌های کار اجباری و زندانیان ،در شرایط غیرانسانی کار، استفاده می کرد و سود می‌برد. در بخش دیگری از این مطلب بیشتر در این باره صحبت کرده‌ایم. با پایان جنگ جهانی دوم و شکست جبهه آلمان و متحدانش، این شرکت تجارت خود را در بخش شرقی آلمان از دست داد. در نتیجه این تغییر و تحولات AEG دچار مشکلات مالی فراوان شد و بخشی از دارایی‌های خود را واگذار کرد. در سال ۱۹۸۵ این شرکت دوباره نام AEG را توسط دایملر بنز بدست آورد. قسمت‌های باقی مانده در درجه اول مربوط به توزیع و انتقال برق و فناوری موتور الکتریکی بود. تحت مالکیت دایملر بنز، شرکت‌های تشکیل دهنده AEG در نهایت در سال ۱۹۹۵ بخشی از شرکت جدید ادترنز تبدیل شدند. الکترولوکس، که در حال حاضر حق استفاده از مجوز نام تجاری آ ا گ را در بخش لوازم خانگی AEG از سال ۱۹۹۴ به دست آورده‌است.

کارنامه درخشان و تاثیرگذار بر اقتصاد آلمان

درست است امیل راتناو پایه‌گذار AEG است اما افراد دیگری هم در شهرت جهانی این برند تاثیرگذار هستند. این تیم طلایی کارهای تاریخی و بزرگی برای کشور آلمان انجام دادند و از نقاط درخشان توسعه صنعت این کشور بودند.

راتناو ابتدا شرکت را با نام «شرکت ادیسون آلمان» در سال ۱۸۸۲ با وام بانکی و جذب سرمایه از برخی افراد و دارایی شخصی خودش تاسیس کرد. در سال ۱۸۸۴، اسکار فون میلر، مهندس متولد مونیخ (که بعدها موزه Deutsches را تأسیس کرد) به هیئت اجرایی آ ا گ پیوست. در همان سال، شرکت وارد مذاکره با شهرداری برلین شد تا تامین برق یک منطقه بزرگ را از یک منبع مرکزی انجام دهد. این مذاکرات منجر به تشکیل (A.G.StEW) «شرکت کار برق شهری ( برلین)» در ۸ مه ۱۸۸۴ شد.آن زمان کارخانه اصلی آ ا گ در نزدیکی منطقه‌ای با نام ایستگاه راه آهن استینر قرار داشت. در سال ۱۸۸۷، شرکت زمینی را در منطقه برلین-گسوندبرونن خریداری کرد که قبلاً کارخانه ویلهلم ویدینگ در آن قرار داشت.در همان سال، علاوه بر تجدید ساختار و گسترش دامنه تولید، نام AEG به صورت رسمی ثبت و پذیرفته شد.

در همین سال یکی دیگر از چهره‌های موئثر آ ا گ وارد این مجموعه شد.  میخائیل دولیوو-دوبرولسکی به عنوان مهندس ارشد به شرکت ملحق شد و بعداً معاون مدیر شد. کار او در زمینه برق چند فاز باعث شد تا در پایان دهه ۱۸۸۰ به مهندس پیشرو در سیستم های برق سه فاز مشهور شود.

در سال ۱۸۹۱ میلر و دوبروولسکی انتقال نیروی الکتریکی را در فاصله ۱۷۵ کیلومتری (۱۰۹ مایلی) از یک نیروگاه برق آبی در لاوفن به فرانکفورت نشان دادند، جایی که ۱۰۰۰ لامپ روشن کرد و یک آبشار مصنوعی را در نمایشگاه بین المللی الکتروتکنیکی راه انداخت. در فرانکفورت این موفقیت نقطه آغازی بر استفاده عمومی از برق در آلمان شد و نشان داد که انتقال توان الکتریکی از راه دور می‌تواند از نظر اقتصادی مفید باشد. در همان سال راه آهن شهری هال-سال نیز به عنوان اولین تراموا برقی در آلمان توسط این شرکت افتتاح شد.

بعد از آن افراد نامداری چون تروپ پل و فرانتس شوختن (معمار سرشناس قرن نوزدهم) به تیم AEG ملحق شدند و ساختمان‌های جدیدی برای این شرکت طراحی کردند.

در سال ۱۸۹۴ شرکت سایت جدیدی در برلین خریداری کرد. این سایت یک راه آهن داشت که به شبکه ریلی برلین متصل می‌شد، اما هیچ ارتباط ریلی بین دو نیروگاه و سایت آ ا گ در برلین وجود نداشت. در سال ۱۸۹۵ یک راه آهن زیرزمینی بین این دو قطعه در تونلی به طول ۲۷۰ متر ساخته شد. این تونل توسط زیمنس و هالسکه (S & H) (بعدها به زیمنس تبدیل شد) و تحت مدیریت سی. شوبل و ویلهلم لاتر ساخته شد که در ساختمانی که اکنون تونل اسپری Stralau است به هم متصل شدند.

در سال ۱۸۸۹ AEG به عنوان شرکت تخصصی ساخت ماشین‌های حفاری قابل حمل صنعتی نیز شناخته می‌شد، برخی از این ماشین‌ها توسط شفت‌های انعطاف‌پذیر موتورهای الکتریکی هدایت می‌شدند. AEG همچنین یک درایو تسمه دندانه دار ایجاد کرد تا سرعت موتور را به میزان مورد نیاز ماشین ابزار کاهش دهد.

در سال ۱۹۰۳ شرکت‌های رادیویی رقیب AEG و زیمنس و هالسکه ادغام شدند و یک شرکت تابعه مشترک به نام Telefunken را تشکیل دادند.

در سال ۱۹۰۷ همانطور که قبلا گفتیم،  پیتر بهرنس، معمار سرشناس، مشاور هنری شرکت شد و انقلابی در این کمپانی و در دنیای صنعت رقم زد. او که مسئول طراحی کلیه محصولات، تبلیغات و معماری بود، باعث شد AEG اولین شرکتی در جهان صنعت بشود که هویت سازمانی بصری برای خود تعریف کند. بهرنس از آن زمان به عنوان اولین طراح شرکتی در جهان شناخته می‌شود. فلسفه بهرنس این بود که ساختمانی را بسازد که ساختاری مستحکم، استوار و ساده داشته باشد. این ایده برای انجام کار آ ا گ یعنی تولید ماشین آلات بزرگ و سنگین، عالی بود. ابعاد ساختمان‌ها به گونه‌ای انتخاب شد که توربین‌ها بتوانند بالاتر از سایر ماشین آلات حمل شوند.

توسعه AEG همچنان با سرعت ادامه پیدا کرد. در دهه ۱۹۲۰ این شرکت به تامین کننده جهانی دانش و تجهیزات الکتریکی تبدیل شد. برای مثال، در سال ۱۹۲۳، اکثر مواد ضروری و تیمی از مهندسان را برای نظارت بر برق‌رسانی فلسطین که آن زمان تحت حاکمیت بریتانیا بود، فراهم کرد. شرکت‌های انگلیسی در آن زمان نمی توانستند با قیمت های AEG رقابت کنند.

فعالیت شرکت به زودی به تمامی حوزه‌های مهندسی برق اعم از روشنایی برق، برق، راه آهن برق، کارخانه‌های الکتروشیمیایی و همچنین ساخت توربین‌های بخار، خودرو، کابل و مواد کابلی گسترش یافت. در دهه های اول، این شرکت کارخانه‌های زیادی در برلین و اطراف آن داشت.

دوران نازی‌ها و جنگ جهانی دوم

AEG پس از نشست محرمانه ۲۰ فوریه ۱۹۳۳ با حکومت وقت آلمان، که در آن اهداف دوگانه قدرت کامل و تسلیح مجدد ملی توسط هیتلر توضیح داده شد، ۶۰ هزار رایشس‌مارک (واحد پول آن زمان آلمان) به حزب نازی اهدا کرد. آنها با شرکت‌های بزرگ دیگری مانند شرکت داروسازی «آی جی فاربن»، شرکت خوشه ای «تیسن آگ » و شرکت خوشه‌ای «کروپ» در حمایت از نازی‌ها، به ویژه در ترویج تسلیح نیروهای نازی پیوستند. در طول جنگ، AEG از تعداد زیادی کارگر اجباری و همچنین زندانیان اردوگاه‌های کار اجباری در شرایط غیرانسانی کار استفاده کرد.

AEG به طور گسترده با حزب نازی در لهستان کار کرد. AEG حتی، یک کارخانه تولید کابل، را به حزب نازی واگذار کرد. این کارخانه تولید کابل از یهودیان اسیر به عنوان نیروی کار اجباری از سال ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۴ استفاده می‌کرد. در سال ۱۹۴۳، AEG شروع به جابجایی کالاها و تخلیه کارگران کرد. کالاها به مکان‌های مختلفی از جمله برلین و سودتنلند منتقل شدند. هنگام نصب سیستم‌های برقی و روشنایی برای زمین‌های آموزشی Waffen-SS در دبیکا، AEG از اسرا و نیروهای کار یهودی مستقر در اردوگاه کار اجباری پوستکوف یا همان شبنیه، واقع در جنوب شرقی لهستان، استفاده کرد. همچنین در طول جنگ جهانی دوم، یک کارخانه AEG در نزدیکی ریگا از نیروی کار برده استفاده می‌کرد. AEG همچنین برای تولید تجهیزات الکتریکی در اردوگاه کار اجباری آشویتس قرارداد بسته بود. همینطور AEG از نیروی کار برده از کمپ شماره ۳۶ در اردوگاه فرعی جدید آشویتس III و مونوویتز استفاده کرد. بیشتر این نیروها در سال۱۹۴۵ در راهپیمایی‌های مرگ و سرانجام در بوخنوالد جان خود را از دست دادند. این شرکت همچنین در تولید تسلیحات استفاده شده در جنگ هم نقش ایفا کرد. AEG تامین‌کننده اصلی دستگیره‌های موجود در تپانچه‌های P38 تولید شده توسط اسلحه‌سازی والتر و اسلحه‌سازی ماوزر در جنگ جهانی دوم بوده است.

AEG بعد از جنگ از آن چه انجام داده بود ابراز تاسف رسمی کرد و ۷۵ میلیون غرامت پرداخت کرد. همچنین این شرکت در جهت دلجویی از یهودیان و ترمیم آن چه اتفاق افتاده بود به کنفرانس ادعاهای یهودیان علیه آلمان پیوست. این کنفرانس برای جبران خسارت معاش و مایملک از دست رفته یهودیان در نتیجه آزار نازی‌ها تشکیل شد.

شروع دوران جدید

در سال ۱۹۴۵، پس از جنگ جهانی دوم، آ ا گ تولید در کارخانه‌های بخش‌های غربی برلین - که امروز ساختمان مقر دویچه وله است - و نورنبرگ، اشتوتگارت و مولهایم را از سر گرفت. اما سهم زیادی از دارایی‌های آنها در برلین شرقی قرار داشت که به تصاحب نیروهای شوروی در آمد. دفتر اصلی در برلین ویران شد و مقر اصلی شرکت به فرانکفورت نقل مکان کرد. اما شرکت دست از مبارزه برای توسعه نکشید. علاوه بر گسترش فعالیت‌های قبلی دست به تاسیس کارخانه‌های جدید با محصوات تازه زد. در سال ۱۹۴۸ این برند کارخانه یخچال‌سازی خود را افتتاح کرد و خیلی زود تبدیل به یکی از برندهای درجه یک دنیا در زمینه تولید لوازم برقی خانگی شد. امروز AEG محصولات بیشمار خانگی مانند انواع یخچال و فریزر، اجاق پخت و پز، جارو برقی، ماشین لباسشویی و غیره در اقصی نقاط دنیا عرضه می‌کند. همینطور آ ا گ وارد بازار تولید ابزار برقی و شارژی صنعتی مثل دریل،‌  اره،‌ میخکوب و ... شد.

مالکین جدید

در حالی که AEG همچنان یک برند جهانی مشهور است اما مالکیت آن در سال‌های مختلف دست خوش تغییرات بسیاری شده است. پس از جنگ جهانی دوم، آ ا گ کسب و کار خود را در بخش شرقی آلمان از دست داد. پس از ادغام در سال ۱۹۶۷ این شرکت به آ.اِ.گ-تِلِفونکِن تغییر نام داد. آ ا گ مشکلات مالی فراوانی را در طول سال‌های ۱۹۷۰ تجربه کرد که باعث شد برخی از دارایی‌های  خود را فروخت. در سال ۱۹۸۳ بخش لوازم الکترونیکی مصرفی آن  فروخته شد. در سال ۱۹۸۵ این شرکت دوباره نام AEG را توسط دایملر بنز بدست آورد. قسمت‌های باقی مانده در درجه اول مربوط به توزیع و انتقال برق و فناوری موتور الکتریکی بود. تحت مالکیت دایملر بنز، شرکت‌های تشکیل دهنده AEG در نهایت در سال ۱۹۹۵ بخشی از شرکت جدید ادترنز تبدیل شدند. در حال حاضر شرکت الکترولوکس از سال ۱۹۹۴ تا به امروز حق استفاده از مجوز نام تجاری AEG  را در بخش لوازم خانگی این برند در اختیار دارد.