نقش ابزارهای اندازه‌گیری دقیق در تولید صنعتی

در تمامی فرایندهای تولیدی و صنعتی، اندازه‌گیری دقیق متغیرهایی مانند دما، فشار، جریان و مقاومت الکتریکی و ابعاد محیطی، توسط ابزار دقیق جایگاه و اهمیت ویژه‌ای دارد. خطا در اندازه‌گیری می‌تواند آسیب‌هایی جبران ناپذیر به روندهای کاری وارد کند و در نتیجه هزینه‌ها را افزایش دهد. به همین دلیل جهان صنعت و تجهیزات صنعتی، از گذشته تا کنون توجه ویژه‌ای به این مسئله داشته است و همواره تجهیزاتی را ارائه داده است تا اندازه‌گیری با کمترین خطا انجام شود.

ابزار دقیق چیست؟

تجهیزات دقیق درصنعت، وسایلی هستند که برای اندازه‌گیری و کنترل دقیق پارمترهای مختلف از جمله جریان، فشار، تراز، فضای محیطی و اندازه اجسام، در پروژه‌های ساختمان سازی، فرایندهای تولیدی و تجهیزات صنعتی کاربرد دارند. وسایل اندازه‌گیری در صنایع مختلف از جمله صنایع تولیدی، علمی، پزشکی و ساختمان سازی، اهمیت بسیاری دارند. استفاده از این محصولات در وهله اول منجر به تولید محصولات استاندارد و باکیفیت می‌شود.

در مراحل بعد، بهره وری را افزایش و هزینه‌های هدر رفت در فرایندهای صنعتی را کاهش می‌دهد. تجهیزات به‌کاررفته در فرایندهای صنعتی باتوجه‌به ماهیت پروژه متفاوت است. بااین‌حال ابزارهای دقیق صنعتی را می‌توان در یکی از چهار دسته زیر قرارداد. 

• پیزوالکتریک‌ها: اینها برای اندازه‌گیری فشار، تنش، ارتعاش و حتی دما استفاده می‌شوند؛ محصولاتی مانند فشارسنج که برای بررسی فشار گازهای هیدروژنی در فرایند جوش‌کاری به کار می‌رود.
• میکرومترها: برای اندازه‌گیری دقیق ابعاد اشیای کاربرد دارند. وسایلی مانند کولیس و میکرومتر که کاربرد وسیعی در صنایع مرتبط با پایلوت سازی و ریخته گیری دارند. کالیبراتورها: برای تنظیم و اندازه‌گیری ابعاد ویژه اشیا به کار می‌روند. مانند مترها و ترازهای دستی و لیزری که کاربرد وسیعی در صنایع ساختمان‌سازی دارند.
• ترانسدیوسرها: برای اندازه‌گیری متغیرهای مکانیکی و الکتریکی در فرایندهای صنعتی استفاده می‌شوند؛ مانند ساعت اندیکاتور، ولت‌متر و اهم‌متر که در ماشین‌کاری‌ها و ساخت قطعات الکتریکی کاربرد گسترده‌ای دارند.

انواع ابزاردقیق

کولیس

کولیس، یک وسیله اندازه‌گیری دستی بادقت بسیار زیاد است که برای اندازه‌گیری طول، قطر، عمق و ابعاد اشیا به کار می‌رود. ساختار کولیس از یک خط کش، همراه با یک فک ثابت و یک فک متغیر تشکیل شده است. کاربرد اصلی کولیس در صنعت، اندازه‌گیری عمق و قطر اشیا بادقت بسیار بالا است. این محصول دارای مدل‌های ساده، دیجیتال و ساعتی است.

متر

متر ساده‌ترین و شاید قدیمی‌ترین وسیله اندازه‌گیری است که در تمامی صنایع کاربرد دارد. مترها به دو دسته کلی دستی و لیزری تقسیم می‌شوند. مترهای دستی، از یک نوار برای اندازه‌گیری استفاده می‌کند که اندازه‌ها در مقیاس‌های مختلف بر روی آن درج شده است. مترهای لیزری اما با استفاده از پرتو نور لیزر، برای اندازه‌گیری فاصله میان بخش‌های یک قطعه به کار می‌رود.

مترهای لیزری سرعت و دقت بسیار بیشتری در اندازه‌گیری دارند. اندازه‌گیری آن‌ها عموماً به این صورت است که پرتو لیزر را به نقطه هدف ارسال می‌کند و با اندازه‌گیری زمان رفت‌وبرگشت پرتو، فاصله را محاسبه و نمایش می‌دهد.

تراز

تراز یکی از قدیمی‌ترین لوازم اندازه‌گیری است که برای تعیین افقی بودن یا عمودی بودن سطوح مختلف استفاده می‌شود. این کالا، مدل‌های بسیار متنوعی دارد. ابتدایی‌ترین ترازها شاقول‌ها و تزارهای بنایی هستند و مدل‌های پیشرفته‌تر آن، ترازهای لیزری است. ترازهای بنایی با کمک یک کپسول هوا، شیب‌دار یا صاف بودن سطوح مختلف را اندازه‌گیری می‌کنند و بر اساس ساختار و محل قرارگیری کپسول، انواع مختلفی دارند.

ترازهای لیزری به تاباندن پرتو لیزر، خطوط تراز را مشخص می‌کنند تا عملیات ترازکردن سطوح، با بیشترین سرعت ممکن و با کمترین خطا انجام شود. این محصول صنعتی بر اساس امکان ایجاد زوایای نور لیزر، دارای مدل‌های خطی، 180 درجه و 360 درجه است.

میکرومتر 

میکرومتر یا ریزسنج، یکی از ادوات اندازه‌گیری دقیق است که داخل، خارج، ضخامت و قطر قطعه‌های کار مختلف را با مقیاس‌های میلیمتر و اینچ اندازه‌گیری می‌کند. کاربرد اصلی میکرومترها در صنایع پزشکی و هوافضا است که قطعات با بیشترین دقت در اندازه بسیار کوچک تولید می‌شوند. میکرومترها بر اساس کاربرد، به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

• میکرومتر بیرونی: برای اندازه‌گیری ضخامت قطعه
• میکرومتر درونی: برای اندازه‌گیری قطر داخلی اجسامی مانند لوله‌ها
• میکرومتر عمقی: برای اندازه‌گیری عمق شکاف
• میکرومتر لوله: برای اندازه‌گیری دیواره و ضخامت لوله

همچنین میکرومترها بر اساس شکل، ساختار دهانه و نمایشگر اندازه، انواع مختلفی دارد. مدل‌هایی مانند میکرومتر مدادی، میکرومتر حدی، میکرومتر رزوه پیچ و میکرومتر دیجیتالی، در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.

ساعت اندیکاتور

ساعت اندیکاتور، یکی از ابزارآلات اندازه‌گیری بادقت بسیار زیاد است که به طور معمول بازه صفر تا 10، صفر تا 20 و حتی بسیار بیشتر، مانند صفر تا 100 میلی متر را می‌تواند اندازه‌گیری کند. این تجهیزات در فرایندهای ماشین‌کاری و در ماشین‌هایی مانند دستگاه تراش، ماشین فرز، دستگاه‌های CNC و ... کاربرد بسیار گسترده‌ای دارد.

ساعت اندیکاتور بر اساس کاربرد و نوع نمایشگر اندازه، انواع مختلفی دارد. مدل عقربه‌ای شناخته‌شده‌ترین نوع است که شکلی شبیه به ساعت دارد. ساعت شیطانکی، مدلی از ساعت اندیکاتور است که برای اندازه‌گیری اختلاف سطح دو قطعه و هم راستا کردن دو سطح باهم، به کار می‌رود.

ساعت اندیکاتور چیست؟ آشنایی و کاربرد های آن

کاربرد تجهیزات دقیق در صنایع

ابزارآلات اندازه‌گیری، در صنایع گوناگون، اهمیت بسیار زیادی دارند. مهم‌ترین صنایعی که تجهیزات اندازه‌گیری بیشترین کاربرد را در آن‌ها دارند، عبارت‌اند از:

• صنایع ساخت‌وساز
• دکوراسیون داخلی
• کابینت‌سازی و مبل‌سازی
• صنعت خودروسازی
• صنعت الکترونیک
• صنعت هوافضا
• و....

اهمیت استفاده از این تجهیزات در صنایع مذکور به دلایل زیر است:

کنترل کیفیت محصولات: آنها برای اندازه‌گیری و کنترل کیفیت محصولات در طول فرایندهای تولیدی، به کار می‌روند. 

کنترل فرایندها: آنها برای کنترل فرایندهای تولید استفاده می‌شوند. این ابزارآلات صنعتی می‌توانند پارامترهای مختلفی از جمله دما، فشار، سرعت، جریان و سایر ویژگی‌های فیزیکی یا شیمیایی فرایندها را اندازه‌گیری کرده و به طور خودکار تنظیمات مربوطه را اعمال نمایند.

کاهش هدررفت‌ها و هزینه‌ها: استفاده از تجهیزات اندازه‌گیری دقیق منجر به کاهش هدررفت‌ها و جلوگیری از هزینه‌های اضافی در فرایندهای تولیدی می‌شود. آنها بادقت زیاد، اطلاعات را اندازه‌گیری کرده و از اتلاف هزینه‌های مالی و مواد مصرفی، جلوگیری می‌کنند.

تضمین ایمنی: آنها به کنترل دقیق فرایندها و پارامترهای مختلف صنعتی کمک می‌کنند که منجر به بهبود ایمنی و کاهش خطرات و حوادث در محیط‌های کاری می‌شود.

بهبود بهره‌وری و افزایش تولید: استفاده از این تجهیزات بهره‌وری را افزایش می‌دهد. آنها با اندازه‌گیری دقیق و کنترل صحیح فرایندها، امکان بهینه‌سازی تجهیزات و استفاده بهینه از منابع را فراهم می‌کنند.

ویژگی‌های ابزار اندازه‌گیری

این تجهیزات باتوجه‌به مدل و پارامتری که اندازه‌گیری می‌کنند، ویژگی‌ها و طراحی‌های متفاوتی دارند؛ اما به‌طورکلی تمام آنها باید ویژگی‌های زیر را دارا باشند:

دقت: یکی از ویژگی‌های اصلی این محصولات، دقت زیاد در اندازه‌گیری است؛ یعنی توانایی اندازه‌گیری دقیق و بدون اشتباهاتی که از نویزها و ارتعاشات مختلف ایجاد می‌شود.

قابلیت تنظیم: آنها باید قابل‌تنظیم باشند تا بتوانند به‌مراتب، دقیق‌ترین اندازه‌گیری‌ها را انجام دهند.

پایداری: تجهیزات صنعتی اندازه‌گیری دقیق باید پایداری خوبی در دقت خود داشته باشند؛ یعنی اندازه‌گیری‌های آنها به طور مداوم و در طولانی‌مدت قابل‌اعتماد باشند.

قابلیت تعمیر و نگهداری: باید بتوان در صورت نیاز به تعمیرات، به‌سرعت آنها را تعمیر کرد و مجدد به کار برد.

مقاومت در برابر شرایط محیطی: ابزار دقیق اندازه‌گیری دما باید بتوانند در شرایط محیطی مختلف مانند دمای بالا، فشار و رطوبت زیاد و شرایط مکانیکی سخت، مقاومت داشته باشند و عملکرد خود را از دست ندهند.

قابلیت اتصال به سیستم‌های دیگر: برخی از این تجهیزات باید به سیستم‌های کنترلی دیگر اتصال داشته باشند تا بتوانند به‌صورت خودکار با سایر قسمت‌های سیستم، تعامل کنند.

سادگی و راحتی استفاده: این لوازم صنعتی باید ساده و به راحتی قابل‌استفاده باشند تا کاربران بدون نیاز به آموزش خاصی بتوانند از آنها استفاده کنند.

سخن پایانی

ابزارآلات صنعتی دقیق بخش جدایی‌ناپذیری از فرایندهای تولیدی و صنعتی هستند. بدون آن‌ها، محصولات تولیدی، استاندارد و کیفیت لازم خود را از دست می‌دهند و هزینه‌ها به طور سرسام‌آوری افزایش پیدا می‌کند.

شما باتوجه‌به نوع فعالیت و محصولات تولیدی خود می‌توانید انواع مختلف ابزارآلات دقیق را از فروشگاه تجهیزات صنعتی کولیس تهیه کنید. این مجموعه بادقت در تهیه محصولات خود، بهترین این ادوات را با بیشترین کیفیت و تضمین عملکرد، برای شما فراهم آورده است تا بدون مراجعه حضوری بتوانید کالای مخصوص خود را تهیه کنید.