آچار بکس چیست؟ معرفی جامع انواع آن

آچار بکس (Socket Wrench) یکی از ابزارهای ضروری و حرفه‌ای موردنیاز در کارگاه‌ها، کارخانه‌ها، تعمیرگاه‌ها و...  است. این آچار زمانی به کار می‌رود که برای باز و بستن کردن پیچ‌ها، دسترسی کافی  و نیروی کافی نداریم. آچار بکس با ایجاد کردن نیروی گشتاور بسیار باعث باز و بسته شدن سریع‌تر و آسان‌تر پیچ‌ها می‌شود. آچار بکس‌ها انواع مختلفی که هرکدام کارایی خاص خود را دارد. در این مقاله در تلاش می‌کنیم به یک تعریف کلی از آچار بکس برسیم و سپس چهار مدل رایج آچار بکس  را بررسی خواهیم کرد.

آچار بکس چیست؟

آچار بکس یک ابزار چندکاره است  برای باز و بسته کردن پیچ‌ها که دسترسی به آن‌ها دشوار است و نیاز به نیروی گشتاور بالایی دارند. اکثریت آچار بکس‌ها دارای یک دسته می‌باشند که به سر آن بکس‌ها یا سوکت‌های مختلف با سایزها و ضلع‌های متفاوت نصب می‌شود تا بتوانند به‌راحتی هر پیچی را باز و بسته کنند. 

بکس‌ها یا سوکت‌های آچار بکس به چند روش عمده تقسیم‌بندی می‌شوند ابتدا توجه به تعداد ضلع‌های بکس است که معمولاً 6،8،12 ضلع دارند و رایج‌ترین آن 6 ضلعی‌ها و 12 ضلعی‌ها است. همچنین بکس‌های آچار بر اساس اندازه دهانه نیز تقسیم‌بندی می‌شوند که اندازه‌ها یا صورتی میلی‌تری یا اینچی بر روی هر بکس درج‌شده است. نوع دیگری که آچارهای بکس تقسیم‌بندی می‌شوند بر اساس طول بکس‌ها است که به پایه‌بلند و پایه کوتاه تقسیم‌بندی می‌شوند.

رایج‌ترین دسته‌بندی آچار بکس‌ها در بازار به تأمین‌کننده نیروی برمی‌گردد، در ادامه رایج‌ترین آچار بکس‌ها را بررسی خواهیم کرد.

آچار بکس دستی

آچار بکسی دستی که بسیار آن را به آچار جغه‌جغه‌ای می‌شناسند، رایج‌ترین آچار بکس است که از تعمیرگاه‌های کوچک تا کارخانه‌های بزرگ یافت می‌شود. این ابزار اصولا به شکل استوانه است و بر سر آن درایو یا شکاف مربعی طراحی‌شده است  تا بکس‌ها یا سوکت‌های متفاوت را به‌راحتی به دسته متصل شود. علاوه بر این محل اتصال به‌صورت مفصلی یا لقلقه‌ای طراحی‌شده است تا مانور پذیری این آچار را در فضاهای تنگ و باریک فراهم کند. کاربردهای متفاوت آچار بکس‌های دستی به مدل درایورها برمی‌گردد، پرکاربردترین درایورهای می‌توان به آن اشاره کرد، درایوهای 4/1 اینچ، 2/1 اینچ، 4/3 اینچ، 1 اینچ است. 

مسئله دیگری که در آچار بکس‌های دستی می‌توان به آن اشاره کرد، دسته‌بندی آن‌ها بر اساس آلیاژ ساخته‌شده است که به دو دسته کلی آچار بکس ساده و فشارقوی تقسیم ‌می‌شوند.

آچار بکس دستی ساده

 آچار بکس‌های ساده که اکثراً رنگ آن‌ها ساده است از آلیاژ کروم وانادیوم با متریالی نرم ساخته‌شده است که تحمل فشار بالا را داد اما به مرور دچار خوردگی می‌شود کاربرد اصلی این جنس سوکت‌ها در آچار بکس‌های است  منبع نیرو دست انسان است.

آچار بکس دستی فشارقوی

 آچار بکس‌های فشارقوی که دارای رنگ مشکی هستند از آلیاژ کروم مولیبدن با متریالی سخت ساخته‌شده‌اند. به همین دلیل این آچارها توانایی فشارهای بالا را دارند و مقابل ضربه‌ها مقاوم هستند و خوردگی این مدل از آچارها بسیار کم است. سوکت‌ها یا بکس‌های فشار قوی مناسب برای آچار بکس‌های بادی و برقی هستند که منبع نیروی آن‌ها قوی تر از دست انسان است.

آچار بکس بادی

آچار بکس بادی که به نام پنوماتیک هم شناخته می‌شود. آچار بکسی است که منبع نیروی آن هوای فشرده است. آچار بکس‌های بادی به دلیل همراه داشتن کمپرسور هوا کمتر جابه‌جا می‌شوند. منبع نیروی بادی در این آچارها باعث می‌شود این آچارها سرعت و قدرت بسیار بالایی داشته باشند. همین مسئله این مدل آچارها را به مدلی محبوب در میان تعمیرکارها و افراد حرفه‌ای تبدیل کرده است.

آچار بکس‌های بادی در بسیاری از صنایع بزرگ و کوچک کاربرد ویژه‌ای دارند. وجه متمایزکننده آچارهای بکسی در مرحله اول اندازه درایورهای مربعی آن است که باید بر اساس نیاز، درایور موردنظر را انتخاب کرد. همچنین این آچار بکس‌ها در چهار مدل در بازار موجود هستند، سرکج، صلیبی، مستقیم و تفنگی که هرکدام سرعت و قدرت لازم را برای باز و بسته کردن انواع پیچ‌ها فراهم می‌کند. همچنین برخی از آچار بکس‌ها توانایی استفاده از باتری را دارند تا به‌صورت آچار بکس شارژی به استفاده شوند.

آچار بکس شارژی

در آچار بکس‌های شارژی نیروی گشتاور به‌وسیله باتری تأمین می‌شود. آچار بکس‌های شارژی قابلیت جابه‌جایی راحتی دارند و انرژی کمتری از انسان می‌گیرند. آچار بکس‌های شارژی به‌راحتی می‌توانند پیچ‌ها را باز و بسته کنند اما باید به این نکته توجه کرد که آچار بکس‌های شارژی از قدرت و سرعت کمتری نسبت به آچار بوکس‌های بادی برخوردار هستند اما قیمت بسیار مقرون‌به‌صرفه تر بودن آن نسبت به آچار بکس‌های بادی این آچارها را به یک انتخاب محبوب میان تعمیرکاران تبدیل کرده است. آچار بکس‌های شارژی برخلاف آچار بکس‌های برقی سیم ندارند و  نیروی گشتاور آن براساس توان باتری مشخص می‌شود.

آچار بکس برقی

آچار بکس‌های برقی از نیروی برق برای تأمین نیروی گشتاور استفاده می‌کنند. موتور به‌کاررفته در این مدل آچار بکس‌ها DC است. برخی از آچار بکس‌های برقی دارای ویژگی‌هایی مانند کنترل سرعت، قابلیت تنظیم گشتاور و سیستم توقف خودکار در صورت رسیدن به گشتاور موردنظر می‌باشد. همچنین، در این مدل از آچارها از تکنولوژی shut off  استفاده می‌شود  تا هنگامی پیچ سفت می‌شود آچار پیچ را رد کند و آزاد بچرخد. در واقع باز و بسته کردن خودکار پیچ و مهره‌ها باعث افزایش ایمنی کار می‌شوند. آچار بکس‌های همواره برای کار کردن نیاز به انرژی برق دارند پس در مکان‌هایی که به انرژی برق دسترسی ندارید این آچارها کارایی خود را از دست می‌دهند.

نتیجه‌ گیری

آچار بکس‌ها ابزارهای است که با تولید نیروی گشتاور بسیار بالا باعث باز شدن سریع و آسان پیچ‌ها می‌شوند. این ابزارها انواع مختلفی دارند که بر اساس منبع تأمین‌کننده نیروی گشتاور تقسیم‌بندی می‌شوند. آچارهای دستی رایج‌ترین مدل‌ آچار بکس‌ها است. مدل‌های مختلف آچار‌های دستی بر اساس آلیاژ و اندازه درایورها مشخص می‌شود. آچارهای بادی قوی‌ترین و سریع‌ترین آچارهای بکسی است که  با کمک کمپرسور باد نیروی گشتاور تأمین می‌شود و در صنایع بزرگ و کوچک کاربرد فراوان دارند. مدل‌های دیگر آچار بکس آچارهای برقی و شارژی هستند که با کمک انرژی برق و باتری نیروی گشتاور تأمین می‌شود بعد از آچارهای بکس دستی این مدل‌ها به دلیل مقرون‌به‌صرفه بودن و کارایی چندمنظوره پرکاربردترین آچارهای بکس بازار هستند.