انواع ابزارهای دستی و کاربرد آنها به همراه تصاویر

ابزار دستی، جزو ابزار هایی می باشند که اکثزیت افراد در جامعه، به طور مداوم از آن ها استفاده می کنند. در حقیقت، ابزار دستی، به منظور افزایش رفاه و راحتی در هنگام کار با سایر ابزار ها و همچنین دریافت عملکرد بهتر، در رابطه با لوازم و تجهیزات است. امروزه، انواع مختلف و بسیار زیادی از ابزار های دستی در بازار یافت می شود که با توجه به نیاز های کاربران و همچنین زمینه های مختلفی که از آن استفاده می شود ایجاد می شود. آشنایی با انواع ابزار دستی وظیفه هر فردی می باشد.

ابزار دستی، با تنوع بسیار زیاد خود، می تواند نیاز های هر انسانی را بر طرف کند. اما تنها در شرایطی که هر فرد با انواع این ابزار دستی آشنا باشد تا بتواند بهترین و مناسب ترین ابزار را که متناسب با نیاز او است تشخیص داده و استفاده کند. برای استفاده از ابزار دست باید تمامی دسته بندی ها و زمینه های مختلف آن ها را به طور دقیق بدانید و با آن ها آشنا باشید. برای معرفی انواع ابزار دستی، 5 دسته بندی را برای آن ها در نظر گرفته ایم که با استفاده از آن ها به راحتی می توانید به محصول مورد نظر خود، و ویژگی ها و خصوصیاتی که دارد دسترسی پیدا کنید و راحت تر، اقدامات مورد نظر خود را انجام دهید.

ابزار دستی امروزه جزو پر فروش ترین ابزار ها در صنعت می باشد. علت هم این است که این ابزار ها، باید در هر مکان و محیطی حضور داشته باشند. گاهی اوقات با شرایطی مواجه می شویم که به ساده ترین ابزار دستی احتیاج پیدا می کنیم. به عنوان مثال، گاهی اوقات در محیط های خانگی، با مشکلی مواجه می شویم که تنها چاره آن استفاده از ابزار دستی است. به همین منظور، توصیه می کنیم به طور کامل با این ابزار دستی آشنا باشید تا بتوانید به موقع نیاز، بهترین نوع آن ها را شناسایی کنید و به راحتی، مشکل خود را حل کنید. در ادامه این مطلب، همه چیز را درباره ابزار برش و همچنین انواع این ابزار بیان کرده ایم. توصیه می کنیم مطالعه ادامه این مطلب را از دست ندهید.

انواع ابزار دستی

همانطور که در مطالب بالا اشاره کردیم، به طور کلی، ابزار دستی به 5 دسته تقسیم بندی می شود. این ابزار ها، متناسب با ویژگی ها و کارایی خود دسته بندی شده اند و در هر کدام از دسته بندی ها، انواع مختلفی از آن ابزار دستی قرار گرفته است. به طور کلی، ابزار دستی را می توان به دسته های زیر تقسیم بندی کرد:

• آچار
• انبر
• ابزار برش
• پیچ گوشتی
• ابزار ضربه ای
در ادامه مختصری درباره هر کدام از این ابزار دستی و همچنین انواع مختلف آن ها بیان کرده ایم.

آچار، پر کاربرد ترین ابزار دستی در صنعت

آچار یکی از ساده ترین ابزار دستی بوده که امروزه، با داشتن انواع مختلف، در بخش ها و محیط های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. آچار به عنوان یکی از دسته های ابزار دستی، وظیفه باز و یا بستن به همراه ایجاد نیروی گشتاوری را دارد. از جمله انواع مختلف آچار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آچار آلن

یکی از ابزارهای دستی قدرتمند است که مخصوص باز کردن پیچ‌های آلن است. این آچار داری مقطع‌های شش‌ضلعی یا ستاره‌ای است که در درون‌پیچ آلن قرار می‌گیرد و نیروی گشتاور لازم  برای باز کردن پیچ را وارد می‌کند. کاربرد اصلی این آچار در باز و بسته پیچ‌های شیرآلات و وسایل برقی منزل است.

آچار شلاقی

یکی از پرکاربردترین آچارهای لوله‌کشی است. آچارهای شلاقی از دو فک ثابت و لغزنده تشکیل‌شده‌اند. فک لغزنده با کمک یک پیچ جابه‌جا می‌شود تا دهانه آچار به‌اندازه لوله موردنظر شود. درون فک‌ها دندانه‌دندانه است تا هنگام مهار لوله‌های آچار سر نخورد. آچار شلاقی دارای انواع مختلفی است که هرکدام طراحی مخصوص به خود را دارند.

آچار فرانسه

 آچار فرانسه یک آچار همه‌کاره و پرکاربرد است. این آچار از یک فک ثابت با زاویه داخلی 15 درجه و یک فک لغزنده تشکیل‌شده است. فک لغزنده به کمک مهره جابه‌جا می‌شود تا دهانه آچار به‌اندازه مهره‌های مختلف در آید. آچار فرانسه در اندازه‌های متفاوت روانه بازار می‌شود و هرکدام  بخشی از مهره‌ها را باز و بسته می‌کند.

ست آچار

به دلیل سایزهای مختلف مهره‌ها، آچارها نیز دارای سایزبندی‌های متفاوتی هستند، امروزه ست‌های آچارهای مختلف ازجمله آچار دو سر رینگی، آچار تخت، آچار تخت و رینگی وارد بازار می‌شوند تا کاربران حرفه‌ای با استفاده از آچار مخصوص مهره‌های موردنظر را باز کنند.

اشاره کرد. ساختار هر کدام از این آچارها با یکدیگر متفاوت بوده و در نتیجه، باید اشاره کنیم که متناسب با نیاز های خود اقدام به استفاده از آن ها کنید.

انبر

یکی دیگر از زیر مجموعه های ابزار دستی، انبر است. انبر دارای ساختاری نسبتا ساده می باشد اما با این وجود، عملکرد هایی که این ابزار دستی دارد را هیچ کدام از ابزار های دیگر ندارد. لازم به ذکر است که انبر ها، با داشتن کارایی عمومی خود، در بیشتر زمینه ها و محیط ها مورد استفاده قرار می گیرد. اگر کوچک ترین مشکلی در هر محیطی برای شما به وجود بیاید، شاید انبر ها اولین گزینه ای باشند که به کمک شما بیایند و با کارایی های خود، راه حل بسیار مناسبی برای برطرف کردن مشکلتان باشند. امروزه تنوع انبر ها بسیار زیاد می باشد و هر کدام از آن ها متناسب با محیط های خاص و ویژگی های خاص ساخته و استفاده می شوند. از جمله انواع انبر به عنوان ابزار دستی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 انبر قفلی

یکی از معروف‌ترین انبرها است که می‌توان فاصله میان دو فک این انبار را به کمک پیچی که در انتهای دسته قرار دارد باز و بسته کرد و در هنگام مهار مهره آن را به‌طور کامل قفل کرد تا حداکثر نیروی گشتاور را به مهره وارد کند. کاربرد اصلی انبرهای قفلی برای باز کردن مهره و پیچ‌های است که خراب‌شده است.

 انبر پرچ

انبر پرچ یا پرچ‌کن یک ابزاردستی قدرتمند است که به کمک میخ پرچ دو قطعه را به‌صورت ثابت به یکدیگر متصل می‌کند. مکانیزم انبرهای پرچ به این‌گونه است که با واردکردن ضربه میخ پرچ را وارد قطعه کار می‌کند و سپس از انتهای میخ را برش می‌دهد تا اتصال دائمی برقرار گردد.

انبر دست

یکی از ابزارهای دستی پرکاربرد است که از دو اهرم همراه با یک محور درست‌شده است. نوک یا دم های انبردست پهن و دندانه‌دندانه است تا قطعه کار را به‌طور محکم مهار کند. دسته‌های اهرمی معمول از عایق پلاستیکی پوشانده شده است. کاربرد اصلی انبردست درگرفتن قطعه کار و درجاهایی باز کردن مهره‌ها است.

دم باریک

دم‌باریک ساختاری مشابه به انبردست دارد با این تفاوت که نوک‌های آن کشیده است تا بتواند قطعه‌ها و مهره‌های که در فضاهای تنگ قرارگرفته‌اند را مهار کند.

سیم لخت کن

یک ابزار تخصصی برای لخت کردن سیم‌ها با قطرهای مختلف است. این ابزار از یک بخش برای برش سطحی روکش سیم و از بخش دیگر برای جدا کردن روکش سیم تشکیل‌شده است. سیم لخت کن ها دارای دهانه‌های مختلفی هستند تا بتواند سیم‌های مختلف را در قطرهای متفاوت لخت کنند.

سیم چین

سیم‌چین نیز مانند دم‌باریک ساختاری شبیه به انبردست دارد، با این تفاوت که لبه‌های این ابزار  تیز و برنده است و زاویه داخلی دارد و از آن برای بریدن و لخت کردن سیم در صنایع الکترونیک استفاده می‌شود.

کف چین

کف چین یکی از انواع سیم‌چین است که برای برش قطعه‌های ضخیم‌تر و سیم‌های کلفت‌تر استفاده می‌شود. کف چین می‌توانند برش‌های دقیق‌تر و صاف‌تری نسبت به سیم‌چین‌ها بزنند.

تمامی این ابزار دستی ها دراای ساختاری مشابه می باشند اما هر کدام از آن ها وظیفه ای خاص را انجام می دهد و نمی توانند جایگزین دیگری باشند.

ابزار برش

یکی دیگر از ابزار دستی، ابزار برش می باشد. همانطور که از نام ابزار برش مشخص است، وظیفه برشکاری انواع مختلفی از قطعات و سطوح را بر عهده دارد. البته باید اشاره کنیم که با توجه به کارایی این ابزار دستی ها، گزینه های مناسبی برای استفاده های سبک و عادی می باشد. از ججمله انواع مختلف ابزار برش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اره دستی

اره دستی که به نام اره دم‌روباهی نیز معروف است دارای یک دسته چوبی و تیغه فلزی دندانه‌دندانه است که می‌تواند قطعه‌های کار از یکدیگر جدا کند. هنگامی‌که قطعه کار به دلیل ضخیم و بزرگ بودن نمی‌تواند با قیچی برش بخورد، از اره دستی استفاده می‌کنیم.

قیچی مفتول بر

یکی از ابزارهای کاربردی برای برش قطعات ضخیم مانند فنس، قفل، زنجیر و دیگر قطعات فلزی قیچی مفتول بر است. قیچی مفتول بر از دو دسته بلند همراه با دو تیغه درست‌شده است. دسته‌های بلند قیچی مفتول بر باعث وارد شدن نیروی حداکثری به قطعه کار می‌شوند.

سرامیک بر

دستگاه‌های سرامیک بر دارای دو مدل دستی و صنعتی هستند، این دستگاه از یک بستر و یک اهرمی و یک تیغه مخصوص تشکیل‌شده‌اند تا سرامیک‌ها و کاشی‌ها را با کمترین نیرو برش‌های دقیق و صاف دهند. امروزه بسیاری از سرامیک بر ها از نور لیزر برای ترسیم خط برش استفاده می‌کنند.

قیچی ورق بر

قیچی ورق بر یک ابزاردستی قدرتمند است که برای برش ورق‌های نازک فلزی استفاده می‌شود. این قیچی دارای تیغه‌های منحصربه‌فرد هستند که با کد رنگی سبز، زرد و قرمز، که هرکدام از این کدهای رنگی راست‌بر یا چپ بر یا هر دو را انجام می‌دهند.

کاتر

یکی از ابزارهای کاربردی برای برش و بریدن قطعه‌های کار ناز کاتر است. کاترها دارای ساختاری ساده هستند و از تیغه‌های تیز و نازک بهره می‌برند تا بتوانند عملیات برش‌کاری را انجام دهند. با کمک تیغه کاتر می‌تواند پلاستیک، کاغذ و موکت را به‌راحتی برش داد.

کمان اره

یک ابزاردستی برش قدرتمند است که تیغه در میانه دو سر آن قرار می‌گیرد. کمان اره‌ها از یک دسته، یک غلاف و یک تیغه تشکیل‌شده‌اند. تیغه‌های کمان اره قابلیت تعویض دارد و امروزه تیغه‌های مختلفی از کمان اره روانه بازار می‌شود تا بتواند آلیاژهای مختلفی را برش دهد.

اگر قصد برش قطعه یا محصولی را دارید، با انتخاب یکی از ابزار دستی بالا می توانید به راحتی اقدام به برش محصول مورد نظر خود کنید.

پیچ گوشتی

از دیگر ابزار دستی می توان به پیچ گوشتی اشاره کرد. پی گوشتی ها ساده ترین و رایج ترین ابزار ها در صنعت بوده که می تواند با باز و بسته کردن پیچ، یکی از مهم ترین ابزار های صنعتی قلمداد شود. پیچ گوشتی در اندازه ها و انواع مختلفی در بازار یافت می شود که هر کدام برای بریدن نوع خاصی از پیچ مورد استفاده قرار می گیرد. زیر مجموعه های ابزار دستی پیچ گوشتی شامل موارد زیر است:

پیچ گوشتی دوسو

رایج‌ترین مدل پیچ‌گوشتی است که دارای سری تخت است و پیچ‌های که داری گل خطی هستند را باز می‌کند.

پیچ گوشتی چهارسو

این ابزار دارای سری چهارپر است که مخصوص باز کردن پیچ‌های با گل چهارسو و چهارپر است.

 ست پیچ گوشتی

ست‌های پیچ‌گوشتی طیف وسیعی از دوسو ها و چهارسوها را تشکیل می‌دهند که می‌توانند پیچ‌ها مختلف را در سایزهای متفاوت باز و بسته کنند.

 سری پیچ گوشتی

سری‌های پیچ‌گوشتی مخصوص پیچ‌گوشتی‌های شارژی و برقی هستند که دارای نوک‌های مختلف در اندازه‌ها متفاوت هستند تا بتوانند انواع پیچ‌ها را به‌راحتی باز و بسته کنند.

ابزار ضربه ای

در نهایت، آخرین زیر مجموعه از ابزار دستی، ابزار های ضربه ای می باشد. ابزار ضربه ای، همانند سایر ابزار دستی ها که در موارد بالا اشاره کردیم، دارای انواع مختلفی می باشد. هر کدام از این انواع، دارای وظایف مختلفی می باشد. لازم به ذکر است که استفاده از این ابزار دستی ها کمی خطرناک می باشد. در نتیجه توصیه می کنیم هنگام استفاده از آن ها، تمامی نکات ایمنی را رعایت کنید. از جمله انواع ابزار ضربه ای می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تبر و تبرچه

یک ابزار ضربه‌ای قدرتمند است که از یک دسته یک تیغه ساطوری مانند درست‌شده است. از این ابزار برای خرد کردن قطعه‌های کار به‌خصوص هیزم‌ها استفاده می‌شود. تیغه‌های تبرچه ها معمولاً یک سمت آن چکشی است و سمت دیگر آن برای برنده است. همچنین تبرها دارای دسته‌های بلندتر هستند تا از دو دست برای واردکردن ضربه استفاده شود.

سنبه

سنبه یک ابزار دقیق به‌منظور علامت‌گذاری روی قطعه کار است. همچنین امروزه سنبه‌ها در ماشین‌کاری‌ها برای نگه‌داشتن قطعه‌های کار استفاده می‌شوند.

سوهان و مغار

سوهان یک ابزاردستی است که از یک دسته و قسمت کارگیر درست‌شده است. قسمت کارگیر از شیارهای متعدد درست‌شده است که روی قطعه کار کشیده می‌شود تا عملیات سوهان‌کاری صورت بگیرد و قطعه کار به‌درستی پرداخت شود. قسمت کارگیر سوهان‌ها ازلحاظ آج و سختی با یکدیگر متفاوت هستند و هرکدام به‌منظور کارکردی خاص طراحی‌شده‌اند.

مغار یک ابزاردستی است که از یک دسته و یک تیغه فولادی تشکیل‌شده است. از این ابزار برای فرم دهی، براده برداری، کند کاری در صنایع نجاری و منبت‌کاری استفاده می‌شود. تیغه‌های مغار هرکدام دارای انواع مختلفی است که نوع خاصی برش و فرم دهی را می‌توانند انجام دهند.

قلم و دیلم

دیلم یک ابزار تخریب است که از یک میله فلزی تشکیل‌شده است. دیلم‌ها داری یکسر پهن  و یکسر خمیده هستند. سر خمیده برخی از دیلم‌ها دارای شکاف است که به‌منظور درآوردن میخ‌ها و دیگر وسایل گیرکرده در قطعه کار استفاده می‌شود.

قلم‌ها یک ابزار تخریبی فولادی هستند که داری یک نوک‌تیز و انتهای پهن هستند. به کمک چکش به قسمت پهن قلم‌ها ضربه وارد می‌شود تا نوک قلم حداکثر نیرو را به قطعه کار وارد کند و عملیات تخریب صورت بگیرد.

پتک

پتک‌ها یک ابزار بسیار قدرتمند هستند که از یکسر فولادی پهن و بسیار سنگین، همراه با یک دسته تشکیل‌شده‌اند تا واردکردن حداکثر نیرو، عملیات تخریب را صورت بدهند. این ابزار نیرو را به سطح بیشتری توزیع می‌کند تا تخریب سرعت بگیرد.

چکش

 چکش چکش یک ابزار بسیار کاربردی است که نیرو را به یک سطح متمرکز وارد می‌کند. چکش‌ها از یکسر فولادی و یک دسته درست‌شده‌اند. سر فولادی چکش‌ها داری نوکی نسبتاً تیز و انتهای پهن است. پتک‌ها بر اساس وزن دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام نیروی مشخصی را به قطعه کار وارد می‌کنند.

با آشنایی با این موارد می توانید کارایی هر کدام را بدانید و متناسب با آن اقدام به استفاده از هر کدام از این ابزار دستی ها کنید.

کلام آخر

ابزارهای نمونه اولیه ابزارها هستند که بشر برای ساده‌سازی پروژه و عملیات خود آن‌ها را ساخت. امروز ابزارهای دستی داری طیف بسیار گسترده‌ای هستند که هرکدام عملیات وِیژه و مخصوص به خود را انجام می‌دهند. به‌طورکلی ابزارهای دستی به پنج دسته : آچار ، انبر ، ابزار برش، پیچ‌گوشتی و ابزار ضربه‌ای تقسیم‌بندی می‌شوند که هرکدام دارای انواع خاصی هستند.