بررسی جامع انواع ماسک‌های تنفسی و ضرورت استفاده از آن‌ها

ماسک‌های تنفسی، تجهزات ایمنی فردی هستند که از انسان در برابر خطرات آلایندگی، مانند ذرات غبار، باکتری، براده‌های تراشکاری و آلایندگی شیمیایی مراقبت می‌کنند و انواع مختلفی دارند که در حوزه‌های مختلف به کار می‌روند. به‌طور کلی ماسک‌های تنفسی را می‌توان به سه گروه ماسک‌های نیم صورت، تمام صورت و یکبار مصرف، دسته بندی کرد. ماسک‌های یکبار مصرف نیز، به دو دسته فیلتردار و ساده تقسیم می‌شوند که هر کدام سطح متفاوتی از فیلتراسیون را انجام می‌دهند.

در این مقاله تلاش داریم انواع مختلف ماسک‌های تنفسی را معرفی کنیم و به ویژگی‌های هرکدام و ضرورت استفاده از آن‌ها در موقعیت‌های مختلف بپردازیم. علاوه بر این، شرایط نگهداری از ماسک‌های تنفسی را نیز بررسی می‌کنیم.

ماسک تنفسی چیست؟

در پی افزایش روز افزون آلاینده‌های محیطی و صنعتی، تجهیزات ایمنی‌ای طراحی شد تا از سیستم تنفسی بدن انسان محافظت کند. ماسک‌های تنفسی، مهمترین دستاورد این تجهیزات ایمنی بودند که با توجه به محیط‌های صنعتی متفاوت، مدل‌های مختلفی از آن طراحی شد تا عملکرد سیستم تنفسی انسان را بهبود بخشد و از ورود آلاینده‌های مضر به بدن انسان جلوگیری کند.

ماسک های تنفسی به‌طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند.

1. ماسک تنفسی نیم صورت
2. ماسک تنفسی تمام صورت
3. ماسک تنفسی یکبار مصرف

در ادامه هرکدام از این ماسک ها را بررسی خواهیم کرد.

انواع ماسک‌های تنفسی

ماسک‌های تنفسی بر اساس کاربرد و نوع طراحی، دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام نوع و سطح معینی از آلایندگی را فیلتر می‌کنند. در ادامه به شناخته شده‌ترین ماسک‌های تنفسی و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.

ماسک تنفسی نیم صورت

ماسک های تنفسی نیم صورت یکی از تجهیزات ایمنی فردی است که در محیط های صنعتی، از دستگاه‌های تنفسی بدن انسان در برابر آلایندگی و ذرات معلق هوا محافظت می‌کند. طراحی این ماسک‌ها به گونه‌ای است که قسمت دهان و بینی را به طور کامل پوشش می‌ دهد.

ماسک های تنفسی نیم صورت، در طراحی خود عموما از سیستم فیلتراسیون قوی، همراه با بند های چرمی و پلاستیکی استفاده می‌کند تا به صورت کامل ورودی های سیستم های تنفسی انسان را پوشش دهند. سیتسم های فیلتراسیون ماسک های تنفسی به صورت دوره ای باید تعویض گردند. بند های این مدل ماسک ها به گونه ای است که بر صورت های گوناگون قابل نصب و تنظیم است. 

ماسک های تنفسی نیم صورت به دلیل سطح بالای فیلتراسیون، باید متناسب با آلودگی های محیط های صنعتی و معیارهای ایمنی و بهداشتی مربوط به آن محیط ها، انتخاب شوند.

ماسک های تنفسی تمام صورت

ماسک های تمام صورت، بالاترین سطح فیلتراسیون را در بین ماسک ها دارند. این مدل ماسک صورت را به‌طور کامل، از دهان، بینی، چشم تا پیشانی را می‌پوشاند.

 ماسک های تمام صورت از چند بخش تشکیل شده اند. یک بخش شیلد است که جلوی چشمان قرار می‌گیرد. بخش دیگر که عموما از مواد الاستومری یا سیلیکون ساخته می‌شود، به گونه ای طراحی می‌شود که بینی و دهان را به طور کامل پوشش دهد. بخش دیگر، فیلترهای ماسک هستند که با توجه به نوع ماسک، سطح معینی از فیلتراسیون را انجام می‌دهند و عموما قابل تعویض هستند. در نهایت بندهای ماسک هستند که قابل تنظیم هستند تا ماسک به صورت کامل بر روی صورت افراد بچسبد.

ماسک های تمام صورت با قابلیت سطح محافظت حداکثری، به ویژه در صنایع شیمیایی و اتمی کاربرد دارند تا به طور خاص، از سیستم تنفسی کارکنان محافظت کنند.

ماسک تنفسی یکبار مصرف 

ماسک تنفسی یکبار مصرف، یک‌لایه محافظتی ساده است که غالباً از جنس الیاف است. این ماسک‌ها به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که راحت و آزاد بر روی صورت انسان قرار گیرد. مهم‌ترین وظیفه ماسک تنفسی یکبار مصرف، جلوگیری از ورود آلاینده‌هایی مانند گردوغبار، فیوم‌ها و بخارها و سموم شیمیایی به بدن انسان است.

ماسک‌های تنفسی یکبار مصرف، با الیاف‌های متفاوت، در ضخامت‌های متفاوت تولید می‌شوند و هرکدام سطح معینی از آلودگی‌ها را فیلتر می‌کنند. علاوه بر این، ماسک‌های تنفسی از فیلترهای متفاوتی در ساختار خود بهره می‌برند که هرکدام عملکرد مخصوص به خود را دارند.

ماسک‌های تنفسی یکبار مصرف با یک سطح الیاف ساده، تنها می‌توانند ذرات بزرگ محیط را فیلتر کنند و توانایی فیلتر ذرات بسیار ریز موجود در هوا را ندارند. در ادامه انواع ماسک تنفسی یکبار مصرف را بررسی خواهیم کرد.

ماسک سه‌بعدی یا ماسک جراحی

ماسک‌های سه‌بعدی، ساده‌ترین و عمومی‌ترین ماسک‌های ساده پزشکی هستند که از یک الیاف ساده درست شده‌اند. طراحی ماسک‌ها به‌گونه‌ای است که دقیقاً حالت صورت را می‌گیرند و به‌صورت کامل قسمت بینی و دهان را پوشش می‌دهند تا از ورود آلایندگی‌های شهری و ذرات گردوغبار به بدن جلوگیری کند.

ماسک KF 94

ماسک‌های تنفسی KF94 مدل‌های پیشرفته‌تر ماسک‌های سه‌بعدی است که دارای لایه‌های متعدد است. این مدل ماسک‌ها بر اساس استانداردهای کشور کره تولید شده‌اند و kf94 نشانگر Korean Filter  یا فیلتر کره‌ای است. این مدل ماسک به دلیل داشتن لایه‌های متعدد می‌توانند ذرات بسیار ریز موجود در هوا را فیلتر کند و جزو قوی‌ترین ماسک‌ها برای محافظت سیستم تنفسی بدن است.

کاربرد اصلی ماسک KF94 برای استفاده روزمره در محیط آلودگی‌های شهری است. 

ماسک N95

ماسک N95  شناخته شده‌ترین مدل ماسک‌ها تنفسی است که از یک فیلتر در ساختار خود بهره می‌برد. N95 نشانگر استاندارد خاص این ماسک‌ها است که بیان کننده مقاومت 95 درصدی ماسک در برابر ذرات آلوده هوا است. به همین دلیل این ماسک فیلتر دار عملکرد بسیار خوبی برای سیستم تنفسی انسان دارد.

ماسک‌های N95  کاربرد بسیار گسترده ای در صنایع مختلف دارند. مهم‌ترین کاربرد این ماسک در صنعت پزشکی است. همچنین لازم به ذکر است این مدل ماسک براساس نوع فیلتر، دارای مدل‌های مختلفی است. دو مدل رایج ماسک N95 عبارت است از:

• ماسک N95 سوپاپ دار
• ماسک N95 بدون سوپاپ
  
  

ماسک KN95

یکی دیگر از مدل‌های رایج ماسک تنفسی یکبارمصرف KN95 است. این ماسک شباهت زیادی با مدل N95 دارد؛ اما سطح فیلتراسیون پایین‌تر و مقاومت کمتری دارند. با این حال، این مدل ماسک دارای مقاومت بالایی نسبت به دیگر ماسک‌های تنفسی پزشکی هستند. 

کاربرد اصلی ماسک KN95  در استفاده روزمره و شهری است که از انسان‌ها در برابر آلودگی‌های شهری محافظت می‌کند.

ماسک FFP2

مدل دیگری از ماسک‌های سوپاپ دار FFP2 است. این ماسک، عملکردی مشابه با ماسک‌ N95 دارد و می‌تواند آلایندگی و ذرات موجود در هوا را تا سطح 94 درصد فیلتر کند. نام گذاری ماسک FFP2 به استانداردهای اروپایی برای ماسک‌های گرد و غبار برمی‌گردد. این ماسک‌ها دارای مقاومت بسیار بالایی در برابر سموم و بخارهای اسیدی است. به همین منظور کاربرد اصلی این ماسک در معادن، صنایع شیشه و باغداری‌ها است. 

ماسک FFP3

مدل دیگری از ماسک‌های سوپاپ دار که طبق استانداردهای اروپایی دسته بندی می‌شوند، ماسک FFP3 است. این ماسک سطح فیلترینگ بسیار بالایی دارد و می‌تواند ذرات و آلایندگی‌ها را تا 99 درصد و ذرات با ابعاد کمتر از 2 میکرون را فیلتر کند.

کاربرد اصلی ماسک‌های تنفسی FFP3 در صنایع پزشکی است. سازمان بهداشت جهانی استفاده از این مدل ماسک را برای پرسنل و کادر درمانی در دوره کرونا توصیه کرده است.

ماسک کربن اکتیو

یکی دیگر از مدل‌های شناخته شده ماسک تنفسی، ماسک کربن اکتیو است.  درساختار این ماسک از یک فیلتر کربن استفاده شده است. کربن فعال به کار رفته در این ماسک باعث جذب گازها و بخارهای سمی، فیوم‌ها و آلاینده‌های شیمیایی می‌شود.

ماسک‌های کربن اکتیو در صنایع تولیدی مواد شیمیایی مانند شوینده‌ها، بیشترین کاربرد را دارند.

ضرورت و اهمیت استفاده از ماسک‌های تنفسی 

بعد از معرفی انواع مختلف ماسک‌های تنفسی، حال به ضرورت و اهمیت استفاده از ماسک‌های تنفسی خواهیم پرداخت. 

بسیاری از کارگاه‌ها و محیط‌های صنعتی، با توجه به نوع فعالیتی که دارند پر از آلاینده‌های مضر برای سلامتی بدن انسان هستند. برای مثال، کارگاه‌های نجاری مملو از خاک اره و ذرات ریز چوب است که می‌تواند آسیب جدی به سیستم تنفس بدن انسان وارد کند. استفاده از ماسک تنفسی، از بسیاری از این آسیب‌ها جلوگیری می‌کند.

ضرورت‌ دیگر استفاده از ماسک تنفسی، هنگام شیوع آنفولانزا است. با استفاده از ماسک‌ها می‌توان چرخه انتقال آنفولانزا را متوقف کرد و از سلامتی جامعه مراقبت کرد.

نکاتی مربوط به نگهداری از شرایط از ماسک تنفسی

اولین مسئله حائز اهمیت در استفاده از ماسک‌های تنفسی، مدت زمان استفاده از هرکدام،باتوجه به نوع هرکدام است. به‌طور مثال، در ماسک‌های جراحی و سه بعدی ساده، به دلیل جذب رطوبت در حین استفاده، حداکثر مدت زمان استفاده از آن، دو ساعت است و ماسک‌های فیلتر دار مانند N95  و FFP به دلیل لایه بندی مقاوم و استفاده از سوپاپ می‌توانند به مدت 8 ساعت به طور مداوم استفاده گردند.

نکته دیگر هنگام استفاده از ماسک‌های تنفسی این است که، باید دقت کرد که قبل از استفاده از ماسک، دست‌ها آلوده و خیس نباشد.

استانداردهای ماسک‌های تنفسی

استانداردهای متفاوتی برای ماسک‌های تنفسی وجود دارد. اما استانداردهای اروپایی و آمریکایی شناخته شده‌ترین استانداردهای ماسک‌های تنفسی هستند که نشان دهنده موقعیت استفاده از هرکدام از  ماسک‌های تنفسی است.

استانداردهای اروپایی

استانداردهای ایلات متحده

استانداردهای ایالات متحده براساس میزان مقاومت روغن کلاس بندی می‌شود.

خرید ماسک تنفسی

ماسک تنفسی یکی از تجهیزات محافظتی ضروری در صنایع و جامعه امروزی است. از یک سو با توجه به شرایط جهانی و رشد روز افزون ویروس‌ها استفاده از ماسک‌های تنفسی بیش از هر زمانی حائز اهمیت است. از سوی دیگر با پیشرفت صنایع و افزایش آلاینده‌های محیط کار صنایع، استفاده از ماسک‌های تنفسی متناسب با محیط، برای حفاظت از سلامت کارکنان بسیار ضرورت دارد.

فروشگاه ابزار آلات و تجهیزات صنعتی کولیس، انواع ماسک‌های تنفسی از جنس‌های مختلفی مانند پارچه، پلیمر و فیلترهای N95، با کیفیت بالا و استانداردهای بهداشتی فراهم آورده است تا به صورت اینترنتی خرید آسان و مطمئن داشته باشید.

خرید بهترین ماسک های تنفسی از فروشگاه ابزار آلات کولیس

جمع بندی

با توجه به رشد جهانی و افزایش روزافزون ویروس‌ها و همچنین افزایش آلایندگی‌های  صنعتی، استفاده از ماسک‌های تنفسی اهمیت و ضرورت بالایی پیدا کرده است تا از سلامتی انسان درمحیط‌های آلوده محافظت کند. این ماسک‌ها دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام کاربرد ویژه خود را دارند و با توجه استاندارد های بین المللی، سطح معینی از فیلتراسیون آلایندگی محیطی را انجام می‌دهد.