بررسی جامع همه خطرات محیط کار

با افزایش روز افزون محیط‌های کاری و صنعتی در دنیا امروز، خطرات متعددی است که ایمنی کار کارگران و کارکنان را تهدید می‌کند. به همین دلیل تجهیزات ایمنی متعددی برای حفاظت از سلامت و جان آن‌ها طراحی‌شده است. اما استفاده و تهیه تجهیزات ایمنی ملزم به شناخت انواع خطرات محیطی و صنعتی است. هدف این مقاله، شناخت محیط‌های کاری و صنعتی مختلف و  روشن کردن خطرات بالقوه در  آن‌ها است و به اهمیت استفاده از تجهیزات ایمنی فردی و محیطی برای محافظت از کارگران  و کارکنان می‌پردازد.

انواع محیط‌های کاری

محیط‌های کاری دارای گستردگی بسیاری هستند که هرکدام شرایط مخصوص به خود رادارند و از ابزارآلات و تجهیزات مخصوص به بهره می‌برند. از همین رو محیط‌های کاری خطرات مخصوص به خود  را دارند.

دفاتر و محیط‌های اداری

این محیط‌ها شامل دفاتر، بانک‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی هستند که عموماً فعالیت‌های اداری و مدیریتی را انجام می‌دهند و از ابزارآلات ارگونومیک برای بهبودی شرایط کار خود استفاده می‌کنند. خطرات اصلی محیط‌های اداری به نشستن طولانی‌مدت پشت میز و استفاده از تجهیزات کامپیوتری برمی‌گردد.

صنایع و تولیدی‌ها

کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی دارای تنوع و گستردگی بسیار هستند که با توجه به فعالیت هرکدام رسته و استفاده از تجهیزات آن‌ها متفاوت است. اما به‌صورت کلی می‌توان گفت خطرات در این محیط‌ها شامل استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات پیچیده صنعتی است. البته در برخی از صنایع وجود آلودگی‌های شیمیایی می‌تواند آلودگی‌های بسیاری را به وجود آورد.

ساختمان‌سازی 

ساختمان‌سازی یکی از صنایع پیچیده است که انواع گسترده‌ای از فعالیت‌ها در آن صورت می‌گیرد. کارگران همواره در ساخت و نصب سازه‌های مختلف فعالیت می‌کند. خطرات اصلی در محیط‌های ساختمان‌سازی به برخورد اشیا سنگین به کارگران یا سقوط آن‌ها از ارتفاع برمی‌گردد.

بهداشت و درمان

یکی دیگر از محیط‌های کاری حائز اهمیت به بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها برمی‌گردد. بسیاری از فعالیت‌های بهداشتی و درمانی به مراقبت و درمان بیماران برمی‌گردد. خطرات اصلی این محیط‌ها، شامل تماس با مواد آلوده و شیمایی  و در معرض بیماری‌های عفونتی ویروسی برمی‌گردد. به همین دلیل کادرهای درمان همواره باید از ماسک‌های تنفسی بهره ببرند و همچنین از دیگر خطرات محیط‌های بهداشتی و درمانی به خستگی کادر درمان و بروز  خطاهای پزشکی برمی‌گردد. در نتیجه استفاده از محصولات ارگونومیک در رع خستگی کارکنان بسیار موثر است.

آزمایشگاه 

در آزمایشگاه‌ها فعالیت‌های مرتبط با کارهای تحقیقاتی و آزمایشی صورت می‌گیرد. این محیط‌ها دارای خطراتی مانند آلودگی‌های شیمیایی، آتش‌سوزی و صدمات ناشی از  استفاده تجهیزات شیمیایی، هستند که نیاز است استفاده از جهیزات ایمنی فردی و پروتکل‌های ایمنی رعایت شود تا صدمات وارده به حداقل خود برسد.

مدیران و کارفرمایان باید به‌طورجدی با خطرات محیط‌های کاری خود آشنا باشند و تدابیر ایمنی مناسبی را برای حفظ سلامت و ایمنی کارکنان خود اتخاذ کنند. همچنین، کارکنان باید آموزش‌های لازم را دریافت کنند و از تجهیزات ایمنی استفاده کنند تا خطرات را کاهش دهند و ایمنی و سلامت خود را تضمین کنند.

خرید انواع تجهیزات ایمنی از فروشگاه ابزار آلات کولیس

خطرات محیط‌های کاری 

در ادامه خطرات محیط کاری را با توجه به نوع عوامل آسیب زا دسته‌بندی می‌کنیم و سپس به اهمیت استفاده از تجهیزات ایمنی در ادامه خواهیم پرداخت.

خطرات فیزیکی محیط کار

خطرات فیزیکی یکی از شایع‌ترین حوادث در محیط‌های کاری و صنعتی است. خطرات فیزیکی دارای انواع مختلفی است اما رایج‌ترین این خطرات سقوط  از ارتفاع، افتادن در چاه و گودال، برخورد اشیا سنگین، سوختن، گیرکردن قسمتی از بدن در تجهیزات صنعتی یا در معرض  دمای شدید، صدای بلند و مواد خطرناک هستند که به‌نوعی خسارت جبران‌ناپذیری می‌تواند به بدن انسان وارد کند. از همین رو کارفرمایان باید آموزش ایمنی را در اولویت قرار دهند و تجهیزات ایمنی فردی PEE تهیه کند. همچنین باید از تجهیزات صنعتی به‌طور منظم سرویس و نگهداری شود تا خطرات به حداقل برسند. به صورت کلی عوامل فیزیکی خطرات محیط‌های کاری به صورت زیر است:

•  صدا 
• ارتعاش
• دمای محیط کار
• تشعشعات و پرتوهای زیان آور
• روشنایی
• فشار

خطرات شیمیایی محیط کار

خطرات شیمیایی عموماً در صنایع بهداشتی،  معادن، کارخانه‌های تولیدی و آزمایشگاه‌ها یافت می‌شوند.  کارگران در چنین محیط‌های عموماً در معرض مواد سمی قرار می‌گیرند.  استنشاق، بلع یا حتی تماس پوستی با مواد شیمیایی خطرناک می‌تواند خسارت جبران‌ناپذیری مانند مشکلات تنفسی، اختلال پوستی و حتی بیماری‌های سرطانی را به وجود آورد. کارفرمایان باید طبق پروتکل‌های و دستورالعمل‌های ایمنی  خطرات محیط‌های کاری را به حداقل برساند. سیستم‌های تهویه هوا از تجهیزات ایمنی محیطی برای مقابله با چنین خطراتی هستند و ماسک‌های تنفسی از تجهیزات فردی برای محافظت از جان کارکنان است. عوامل خطرات شیمایی در محیط کار به موادی برمی گردد که کارکنان با آن‌ها برخورد دارند. در ادامه لیستی از مواد شیمیایی محیط‌های کاری مختلف ارائه می گردد:

1. آمونیاک
2. کلر
3. مواد شیمیایی پاک کننده
4. ضد عفونی کننده‌ها
5. سیلندرهای گاز
6. چسب
7. سرب
8. رنگ‌ها
9. آفت کش‌ها
10. فرآورده‌های نفتی
11. حلال‌های صنعتی

خطرات بیولوژیک

خطرات بیولوژیک شامل تماس با ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و... است که منجر به بیماری‌های عفونی می‌شود. بسیاری از محیط‌های کار مانند بیمارستان‌ها ، آزمایشگاه‌ها یا کارخانه‌های فرآوری غذا و مواد شوینده، خطرات بیولوژیک خاص خود را همراه دارند. کارفرمایان باید متناسب محیط‌های کار، پروتکل‌های بهداشتی مخصوص خود را تنظیم کنند. همچنین کارکنان در چنین محیط‌های کاری باید از تجهیزات ایمنی فردی مانند دستکش، کفش و لباس ایمنی استفاده کنند تا خطرات بیولوژیک را به حداقل برسانند. مهمترین عوامل خطرات بیولوژیک عبارتند از: 

1. آنتراکس (عامل سیاه زخم)
2. ویروس HIV 
3. هپاتیت B
4. کرم های حلقوی
5. قارچ و عوامل عفونت های پوستی
6. تولارمی (عامل طاعون)
7. کوکسیلا بارنتی (عامل تب Q)
   

خطرات ارگونومیک

خطرات ارگونومیک گره‌خورده با تجهیزات اداری محیط‌های کاری است. فعالیت بی‌وقفه، وضعیت‌های بدنی نامناسب و بلند کردن یا حمل اشیا سنگین  ازجمله خطرات ارگونومیک هستند. قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض این خطرات می‌تواند منجر به درد مزمن، فشار و سایر بیماری‌های فیزیکی شود. کارفرمایان باید ابزار کار و تجهیزاتی را فراهم کند که  نکات ارگونومیک در ساختار آن‌ها رعایت شده باشد تا کمترین آسیب به کارکنان وارد شود.

خطرات آتش‌سوزی و خطرات الکتریکی

 آتش‌سوزی و برق‌گرفتگی از جدی‌ترین خطرات در محل کار و محیط‌های صنعتی است. نگهداری نامناسب مواد قابل اشتعال، سیم‌کشی‌های فرسوده و نامناسب از مواردی هستند که می‌تواند باعث آتش‌سوزی محیط کار و برق‌گرفتگی کارکنان شوند. کارفرمایان باید طبق پروتکل‌ها و قوانین ایمنی محل کار خود را مجهز به تجهیزات ایمنی ضد حریق (کپسول‌های آتش‌نشانی، سنسورهای ضد حریق و...) کنند و کارکنان باید آموزش لازم را ببنید و  در حین کار از تجهیزات ایمنی فردی مخصوص استفاده کنند.

 جمع‌بندی

حوادث و خطرات جزئی جدایی‌ناپذیر از محیط‌های کاری و صنعتی است. با شناخت محیط‌های کاری مختلف و خطرات آن‌ها می‌توان اقدامات لازم برای کاهش خطرات محیط‌های کاری انجام داد. کارفرمایان باید متناسب با محیط‌های کاری، تجهیزات ایمنی فردی و محیطی را تهیه کنند و کارکنان خود را مجبور به استفاده از تجهیزات ایمنی کنند.